Mensen met psychische of psychiatrische klachten of ziektebeelden worden steeds vaker in de eerste lijn geholpen. Huisartsen worden hierbij vaak ondersteund door een praktijkondersteuner die is gespecialiseerd in geestelijke gezondheidszorg (ggz). De praktijkondersteuner coördineert de patiëntenzorg (onder verantwoordelijkheid van de huisarts), geeft voorlichting en kan mensen behandelen en eventueel doorverwijzen. Dat vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. Audrey Tollens en Enrico Berretta volgden hiervoor de opleiding Praktijkondersteuner Huisartsenzorg GGZ (POH-GGZ) bij Avans+. ‘Samen hebben we onderzoek gedaan naar het afbouwen van het gebruik van antidepressiva, waar inmiddels landelijk belangstelling voor is.’
Omscholen naar praktijkondersteuner huisartsenzorg
Enrico werkte bij een instelling voor specialistische ggz en werd door zijn broer enthousiast gemaakt voor het vak van praktijkondersteuner huisarts ggz. ‘Ik ging het één dag in de week proberen en dat beviel erg goed. Het is een generalistische functie, waarin je veel verschillende mensen ontmoet en veel afwisseling hebt. Ik miste wel wat specifieke kennis. Daarom heb ik gekozen voor de opleiding bij Avans+. Zij behandelden de lesstof verder en dieper. Ook hebben ze een vaste lesdag in de week, waardoor ik duidelijke afspraken kon maken met de twee huisartsenpraktijken waarvoor ik werk.
Samenwerking tijdens de opleiding POH-GGZ
Bij start van de opleiding kwam Enrico Audrey tegen en het klikte meteen. Audrey: ‘Ook ik was op zoek naar een verbreding en verdieping van mijn kennis. Ik heb in het verleden de opleiding Creatieve Therapie gevolgd en ben uiteindelijk als docent gaan werken bij ROC Amsterdam. Zo kwam ik terecht bij een incompanytraject bij een ggz-instelling. Daar merkte ik dat de zorg me toch bleef trekken. Mijn vriend, die huisarts is, raadde me aan om de opleiding voor praktijkondersteuner huisarts te gaan doen. Zo kwam ik bij Avans+ terecht. Zij stralen kwaliteit uit en gaan echt de diepte in de met lesstof.’
Combinatie van theorie en praktijk
Audrey: ‘We zijn tijdens de opleiding ingegaan op diverse ziektebeelden, maar hebben vooral geleerd om aandacht te besteden aan degene die tegenover je zit. Ik heb daarbij veel geleerd van de docenten en zeker ook van de andere deelnemers, die allemaal een andere achtergrond hadden. Het is leerzaam om kennis en ervaringen uit te wisselen.’ Enrico vult aan: ‘Ik vind de opleiding daarnaast zeer actueel. Ook de combinatie van theorie en praktijk werkt goed. Je kunt wat je hebt geleerd meteen inzetten in je dagelijks werk.’
Afstudeeropdracht: het gebruik van antidepressiva afbouwen
Voor hun afstudeeropdracht hebben ze samengewerkt. Enrico: ‘Een vriend van mij gebruikte antidepressiva en werd binnen de ggz geconfronteerd met lange wachttijden. Zo kwamen we op het idee om te onderzoeken of we deze patiëntengroep binnen de huisartsenpraktijk konden helpen. Daarbij hebben we specifiek gekeken naar het afbouwen van de medicatie, wat voor veel mensen lastig is. We hebben daar relevante literatuur bij gezocht en een praktijkonderzoek voor uitgevoerd om te komen tot praktische aanbevelingen voor huisartsenpraktijken. Daarvoor hebben we patiënten die langer dan 6 maanden een antidepressivum gebruikten uitgenodigd om te bespreken of ze ervoor openstonden om het gebruik af te bouwen en om hen hierbij te helpen. Inmiddels hebben we al meer dan 200 patiënten geholpen en veel andere huisartsenpraktijken zijn zeer geïnteresseerd in ons onderzoek en onze aanpak.’
De meerwaarde van de praktijkondersteuner huisarts ggz
Audrey: ‘Het afbouwen van het gebruik van antidepressiva is maatwerk en kost relatief veel tijd. De meeste huisartsen komen hier door drukte niet aan toe. De praktijkondersteuner ggz heeft die mogelijkheid wél. Daarom hebben we praktische handvatten voor hen geformuleerd. Praktijkondersteuners zijn bij uitstek mensen die aandacht besteden aan leefstijl en positieve gezondheid.’ Enrico: ‘Wij kunnen mensen leren hoe ze het beste kunnen omgaan met hun kwetsbaarheden. Het is mooi als ze hun antidepressiva kunnen afbouwen, maar we kijken dan wel wat ze ervoor in de plaats nodig hebben, zoals vervangende medicatie of een psychosomatische behandeling bij een fysiotherapeut.’
De opleiding Praktijkondersteuner Huisarts GGZ is een aanrader
Ze kijken beiden terug op een waardevolle aanvulling van hun kennis en vaardigheden. Enrico: ‘Ik zou de opleiding POH-GGZ zeker aanbevelen aan mensen die dit werk graag doen. Ik heb nieuwe ideeën opgedaan, die duidelijk meerwaarde hebben voor mijn werk. Dit diploma is geen papiertje dat onder in de la verdwijnt; het is een blijvende stimulans om te leren en de vakliteratuur bij te houden.’ Audrey is het daarmee eens: ‘Het is wel belangrijk dat je van leren houdt en dat je goede afspraken kunt maken, thuis en op je werk. Je moet namelijk wel flink aan de bak.’
Huisartsen zijn blij met praktijkondersteuners
Audrey en Enrico zien allebei een groeiende rol weggelegd voor praktijkondersteuners. ‘We zien van dichtbij dat huisartsen blij zijn met onze ondersteuning. Niet alleen voor patiënten met een psychische kwetsbaarheid, maar ook voor mensen die willen stoppen met roken en verslavende medicatie willen afbouwen. Steeds meer mensen worden vanuit de ggz terugverwezen naar de eerste lijn. De komende jaren is er daardoor werk aan de winkel, dus we kunnen nog veel meer goedopgeleide mensen gebruiken.’
Vanaf 2024 krijgen huisartsenpraktijken meer uren voor de POH-GGZ. Dat betekent een toename van de vraag én van het aantal stageplekken. Deelnemers aan deze opleiding zoeken in principe zelf een stageplek. Mocht dit lastig zijn, dan kun je contact met ons opnemen.
Alle details over de opleiding vind je in de brochure. Heb je nog vragen of wil je graag sparren over wat de beste opleidingskeuze is voor jou? Vraag dan een adviesgesprek aan of bezoek een (online) voorlichting. We helpen je graag. Wil je verder lezen, kijk dan eens naar de blog "Alles wat je wilt weten over de opleiding POH". Hierin worden veel gevraagde zaken besproken.
