In een tijd waarin complexe uitdagingen en onzekere omstandigheden de norm lijken te zijn, is het van essentieel belang dat we effectief communiceren over risico’s en de mogelijke gevolgen. Het gloednieuwe boek Risicodialoog biedt hiervoor een krachtige aanpak. Dit boek stelt mensen in organisaties en gemeenschappen in staat om een beter begrip te krijgen van de risico's waarmee ze geconfronteerd worden. Waarom? Om zo samen te werken aan het effectief omgaan met die risico’s, bijvoorbeeld het verminderen ervan. Docent van onder andere de Personal & Corporate Finance Risicomanagement-PE Risicogestuurd werken in de praktijk, Martin van Staveren, lanceert zijn nieuwe boek en praat ons bij over het belang en de praktische toepasbaarheid van een risicodialoog voor intermediairs en organisaties.
Risicomanagement wordt vaak onnodig ingewikkeld gemaakt
Martin: ‘Ik merk bij veel intermediairs en risico-adviseurs dat er behoefte is aan eenvoud. Risicomanagement kun je gemakkelijk ingewikkeld maken en is juist vrij lastig terug te brengen naar de essentie. Omgaan met onzekerheden en de risico’s en kansen die daaruit ontstaan is voor ondernemers essentieel om doelen te realiseren. Dit vraagt om heldere gesprekken in organisaties, van werkvloer tot management’.
‘De aanloop naar dit boek heeft achteraf gezien 10 jaar geduurd. In die 10 jaar heb ik de essentie van risicomanagement weten te vatten, eerst in 6 stappen en uiteindelijk in 3 vragen. Deze 3 vragen vormen de DOD-aanpak. De DOD-aanpak start met de vraag: wat is je Doel? Daaruit volgt de tweede vraag: wat zijn de Onzekerheden op je weg naar je doel? De derde vraag gaat over wat te Doen. Dan besluit je hoe je met de onzekerheden om kunt gaan om je doel toch te bereiken. Met name voor de wat grotere bedrijven, met veel en soms wat vage doelen, is het niet altijd gemakkelijk om scherpe, toepasbare antwoorden op deze vragen te formuleren. Met dit boek geef ik praktische handvatten om dit te doen. Ook benadruk ik het belang om iedereen in de organisatie bij deze gesprekken te betrekken. Iedereen wordt namelijk met risico’s in zijn of haar werk geconfronteerd en daarom is het belangrijk dat we hier met elkaar de dialoog over aangaan’.
Herman Derks, directeur van de Personal & Corporate Finance opleidingen bij Avans+, voegt hier aan toe: ‘Vrijmoedig spreken over risico’s doen we vaak niet maar we bedenken wel allerlei procedures om deze risico’s heen. Hiervoor moeten we buiten de gebaande paden durven te gaan en zullen we soms ook juist risico’s moeten nemen. Het is goed om ook een dialoog te voeren over de noodzaak om soms af te moeten wijken van de regels. Regels gebruiken we namelijk vaak te veel om onszelf in te dekken. Denk aan een boot in de haven. Deze is veilig maar een boot is niet gemaakt om in de haven te liggen. Je moet durven uitvaren en bijsturen als het windkracht 11 wordt. Deze parallel met risicomanagement is precies wat Martin weet te vangen in al zijn boeken, hij geeft praktische handvatten om juist buiten de gebaande paden te gaan’.
Hoe volgen we de dialoog over risicomanagement op?
Ok, we zijn de dialoog aangegaan maar hoe volgen we deze dialoog nu goed op? Martin: ‘Vaak zien we dat organisaties, net zoals grote delen van onze samenleving, aan elkaar hangen van regels. Lukt er iets niet? Dan maken we nog meer regels. Echter, we merken ook steeds meer dat te veel regels ons op een gegeven moment eerder verstikken dan bevrijden. In Risicodialoog pleit ik er dan ook voor om terug te durven gaan naar de essentie. Een teveel aan regels in complexe situaties leiden tot ‘spanningen in het systeem’, wat betekent dat zaken nog minder voorspelbaar en beheersbaar worden. Een overdaad aan regels gaat zo tegen je werken, wat niet de bedoeling kan zijn. Effectief in gesprek gaan over risico’s raakt aan de cultuur binnen een organisatie. Een cultuur waarin vrijmoedig over risico’s wordt gesproken moet door alle medewerkers worden uitgedragen en niet enkel door een paar aangewezen personen. Managers vervullen hierin natuurlijk een voorbeeldrol. Let wel, onveilig is iets anders dan spannend. Het kan in het begin best spannend zijn om een risicodialoog aan te gaan. Daarom heb ik het over vrijmoedig spreken, soms is er lef voor nodig’.
Hoe ziet de uitwerking van een risicodialoog in de praktijk er uit?
Martin: ‘Het open gesprek met elkaar voeren, ook als er geen simpele oplossingen zijn. Wat we tegenwoordig bijvoorbeeld steeds meer zien is dat veel risico’s niet meer verzekerbaar zijn. Verzekeren is dus niet altijd het juiste antwoord op de DOD-vragen. Ook zijn er nieuwe producten of technologieën, die goed zijn voor de samenleving maar wel risico’s voor de eigenaars inhouden. Denk aan het brandrisico van zonnepanelen. In dergelijke situaties moet er dus goed gekeken worden naar de voordelen voor de samenleving en de risico’s voor de direct betrokkenen. Door de dialoog aan te gaan, met de DOD-vragen als kapstok, help je als intermediair je klant met out-of-the-box te denken. Zo kun je samen tot onverwacht goede oplossingen komen’.
Tot slot: heb je nog een laatste advies voor professionals die aan de slag willen met Risicodialoog?
Martin: ‘Als intermediair zou het ook goed zijn om de DOD-aanpak op jezelf en je eigen bedrijf los te laten. Je kunt de dialoog niet alleen gebruiken in je advies en begeleiding van je klanten, maar je kunt er zelf ook heel veel uit halen. Immers, als je weet wat je eigen doelen, onzekerheden, risico’s én kansen zijn, dan kun je daar ook beter op anticiperen. En als laatste, ga er gewoon mee aan de slag! Er zijn altijd allerlei redenen om iets uit te stellen, maar doe het gewoon’.
Herman voegt daar nog aan toe: ‘De klanten van vandaag hebben geen behoefte aan een pakket schadeverzekeringen maar aan integrale oplossingen voor hun risicovraagstukken. Bij het uitrollen van een integrale aanpak in de praktijk helpt Risicodialoog ook’.
Zelf aan de slag met Risicodialoog?
Schrijf je nu in voor onze Risicomanagement-PE Risicogestuurd werken in de praktijk met Martin van Staveren als docent en ontvang het boek Risicodialoog geheel kosteloos als voorproefje op de nieuwe PE die in 2024 gelanceerd gaat worden. Ben je op zoek naar meer informatie over risicomanagement, of benieuwd naar alle opleidingsmogelijkheden in dit werkveld? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
