In het regulier basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal (basis)onderwijs werken klassenassistenten, onderwijsassistenten en leraarondersteuners. In dit blogartikel leggen we uit wat de overeenkomsten en verschillen zijn en wat de opleiding leraarondersteuner van Avans+ voor jou kan betekenen.
Overeenkomsten tussen de functies klassenassistenten, onderwijsassistenten en leraarondersteuners
In al deze functies werken ze nauw samen met de leraar. Samen zorg je ervoor dat de leerlingen de aandacht krijgen die ze nodig hebben en dat wordt aangesloten bij de kwaliteiten, kennis en vaardigheden van de leerlingen. Je begeleidt individuele of groepjes leerlingen met onderwijsactiviteiten gerelateerd aan taal, rekenen of bijvoorbeeld zelfstandig werken. Je voert observaties uit en begeleidt kinderen bij het afnemen van toetsen. De eindverantwoordelijkheid voor de leerlingen ligt bij de leraar. De leraar is in bezit van een lesbevoegdheid; als klassenassistent, onderwijsassistent of leraarondersteuner (leerkrachtonderteuner) heb je géén lesbevoegdheid.
Verschillen tussen leerkrachtondersteuner en klassen- en onderwijsassistenten
Het belangrijkste verschil tussen een onderwijsassistent en een leraarondersteuner is dat een leraarondersteuner zelfstandig taken mag uitvoeren zoals lesgeven en toetsen nakijken. Hieronder staan puntsgewijs de belangrijkste verschillen genoemd tussen deze 3 functies. In de verschillende functieomschrijvingen (die je ook via internet kan vinden) wordt dit uitgebreider uiteengezet.
Wat doet een klassenassistent?
- Veelal verzorgende taken, met name actief in het speciaal onderwijs
- Assisteert in het basisonderwijs bij de groepen 1 tot en met 4
- Niveau 3 (verzorgende taken) of 4 (+ routinematige onderwijsinhoudelijke taken)
- Bijwonen van overleggen met kinderen
- Het ondersteunen van de leraar bij het verbeteren van bepaalde vaardigheden van leerlingen die nodig zijn in het dagelijkse leven
- Het begeleiden van leerlingen in het uitvoeren van opdrachten die de leerkracht heeft gegeven
Wat doet een onderwijsassistent?
- Ondersteunen en begeleiden van leerlingen en/of groepjes leerlingen
- Het uitvoeren van administratieve en verzorgende taken
- Ondersteunt de leraar met samenstellen van het lesmateriaal
- Begeleidt bij buitenschoolse activiteiten
- Zet zich in om sociale vaardigheden van leerlingen te verbeteren
- Ziet erop toe dat leerlingen tijdens de les goed opletten en meedoen
- Niveau 4
Wat doet een leraarondersteuner?
- Signaleren van problemen bij leerlingen
- Voortgang van leerlingen bijhouden en bespreken met de leraar
- Ondersteuning bij onderwijsinhoudelijke taken en zaken uitleggen als ze vragen hebben bij behandeling van de leerstof
- Voert mede lestaken uit en begeleidt (groepen) leerlingen
- Kijkt na en verbetert onderwijsactiviteiten van leerlingen
- Het voorbereiden van lessen
- Voorstellen om nieuw lesmateriaal te gebruiken
- Niveau MBO+ (tussen niveau 4 en 5)
Wat doet een leraarondersteuner in de praktijk?
In de dagelijkse praktijk komt het veel voor dat de werkzaamheden en verantwoordelijkheden van klassenassistenten, onderwijsassistenten en leraarondersteuners door elkaar lopen. Er zijn bijvoorbeeld klassen- en onderwijsassistenten die de werkzaamheden van een leraarondersteuner uitoefenen. Een bestuur bepaalt welke ondersteunende functies worden opgenomen in het functiehuis en of –onder welke voorwaarden- het mogelijk is deze functies te bekleden.
De praktijk wijst echter uit dat die voorwaarden nogal uiteenlopen. Zo zien we een diversiteit aan vooropleidingen, zoals: SPW3, SPW4, onderwijsassistent niveau 4 en MDGO agogisch werk. In de praktijk wordt veelvuldig een beroep gedaan op de didactische vaardigheden van de ondersteuners, terwijl daar in de genoemde vooropleidingen in mindere mate aandacht voor is geweest.
Als gevolg van het landelijke lerarentekort worden onderwijsassistenten steeds vaker ingezet om groepen (voor een dagdeel) over te nemen. Daarnaast zullen steeds meer scholen het onderwijs anders organiseren waardoor er bijvoorbeeld sprake is van leerpleinen waar leraren en ondersteuners samen zorgdragen voor het onderwijs aan een grotere groep leerlingen. Om hier beter op toegerust te zijn, is een uitbreiding van kennis en kunde op zowel pedagogisch als didactisch vlak wenselijk.
De opleiding Leraarondersteuner van Avans+
Met het volgen van de opleiding tot leraarondersteuner word je als onderwijsassistent breder opgeleid op het gebied van didactisch en pedagogisch handelen om beter toegerust te zijn voor de taken die in de dagelijkse praktijk van je verwacht worden. Het resultaat is dat je op je eigen werkplek een bewustere positie binnen het team in kan gaan nemen en de toegevoegde waarde van jouw werkzaamheden in het onderwijs borgt.
Daarom is er in de opleiding Leraarondersteuner veel aandacht voor vakinhoud en vakdidactiek. In met name de taal- en rekenmodule leer je meer over de vakdidactiek. Als deelnemer vul je je rugzak met didactische tools om nog beter aan te sluiten bij het niveau van de leerling(en) die je begeleidt. Daarnaast is er aandacht voor pedagogiek & didactiek in zijn algemeenheid.
Naast deze vaardigheden is de module persoonlijke ontwikkeling als rode draad verweven in de opleiding. Tijdens deze module maak je door zelfreflectie structureel een terugkoppeling naar wat de opgedane kennis en vaardigheden jou als professional heeft opgeleverd. Hierbij wordt continu de koppeling gelegd met de inhoudelijke modules. Je leert te observeren en hier conclusies uit te trekken op basis van de aangeboden theorie. Met intervisietechnieken ga je in gesprek met mededeelnemers. Tot slot worden er 2 workshops aangeboden met als thema gedrag en ICT. Hierbij is de input vanuit de werkplek een belangrijk element.
.png)
De opleiding is bedoeld voor klassen- en onderwijsassistenten die werkzaam zijn in het regulier basisonderwijs, (voortgezet) speciaal (basis) onderwijs die een relevante vooropleiding hebben behaald op MBO-3 of MBO-4 niveau. De opleiding Leraarondersteuner van Avans+ is géén verkorte versie van een associate degree.
Ervaringen met de opleiding Leraarondersteuner
Wat illustreert de opleiding beter dan de ervaringen van (oud)deelnemers? Andrea de Roo, Charlotte Janssens en Nancy Velders vertellen graag hun verhaal. Een rode draad in hun ervaringen is dat de opleiding hun bewuster bekwaam heeft gemaakt.
‘Ik merk dat ik door de opleiding didactisch sterker ben geworden en nu sterker in mijn schoenen sta', concludeert Charlotte. Andrea onderschrijft dit: ‘Doordat ik deze opleiding heb gedaan, bezit ik meer theoretische kennis over hoe het onderwijs in elkaar zit en waarom we doen wat we doen. Ik kan mijn begeleiding van kinderen nog beter afstemmen op wat ze nodig hebben’. Nancy sluit zich hierbij aan en vult zelfs aan dat dit de motivatie was om met de opleiding te beginnen: ‘Mijn motivatie om met de opleiding te beginnen was dat ik vooral didactische achtergrond miste. Vooral het waarom van bepaalde taken en de onderbouwing waarop de doelen gebaseerd zijn en hoe ik deze zelf op kan stellen. Door de opleiding kan ik nu meer en efficiënter planmatig werken', aldus Nancy.
Niet de juiste vooropleiding of omscholen?
De opleiding is niet bedoeld om jezelf om te scholen. Als je daar interesse in hebt, kun je kijken naar onze Instapmodule Onderwijs. Deze instapmodule is geschikt voor iedereen die in het onderwijs wil beginnen maar niet de juiste vooropleiding heeft. In 20 weken ben je klaar om te starten met de Leraarondersteuner opleiding.
Daarnaast biedt de Instapmodule opleiding ook de mogelijkheid om te zij-instromen. Ben je momenteel werkzaam in een andere branche en wil jij de overstap maken naar het onderwijs? Dat kan ook met de Instapmodule Onderwijs. Bekijk ook onze speciale pagina voor zij-instroom opties voor het onderwijs.
Welke opleidingsmogelijkheden zijn er voor de opleiding Leraarondersteuner?
De afgelopen jaren hebben we de opleiding in heel Nederland uitgevoerd. We hebben veel ervaring met het in-company verzorgen van deze opleiding binnen besturen. Veelal worden deze groepen dan aangevuld met open inschrijvingen. Zo leiden we veel onderwijsassistenten van een bestuur in één keer op.
Het diploma Leraarondersteuner van Avans+
Na het succesvol afronden van de opleiding krijg je het diploma leraarondersteuner van Avans+. Daarmee onderstrepen we de kwaliteit van de opleiding én onze afgestudeerden nog eens extra.
Ben je benieuwd of de opleiding leraarondersteuner voor jou de juiste keuze is om je te ontwikkelen als onderwijsprofessional? Download voor meer informatie de brochure voor de opleiding Leraarondersteuner bij Avans+ of vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan.
