De term sunk costs is een bekende term in de bedrijfseconomie. De gezonken kosten zijn kosten (en voor het gemak van deze blog ook uitgaven) die al gemaakt zijn en niet terug te draaien zijn. Voor het nemen van besluiten zouden de sunk costs geen rol mogen spelen. Uiteraard moeten er wel lessen worden getrokken uit het verleden, maar voor de besluitvorming is het niet relevant wat er al aan een project, machine of product is uitgegeven.
Doormodderen is het lot
Toch wordt er in het bedrijfsleven, de politiek en privé maar al te vaak een prominente rol aan de gezonken kosten gegeven. Je kent vast voorbeelden uit je eigen omgeving. Is er bij jouw organisatie behoefte aan een nieuw CRM-systeem? Maar is er recent nog een nieuw systeem gekocht en geïmplementeerd, wat niet naar wens werkt? Dan wordt er vooral gewezen op de kosten en tijd die het niet goed werkende systeem met zich heeft gebracht. Het verwachte rendement van een nieuw systeem wordt mogelijk niet eens meer in overweging genomen en doormodderen is vervolgens het lot.
Heb je thuis iets nodig wat niet veel kost en denk je ‘dat heb ik toch al ergens in huis, waarom zou ik een nieuwe kopen’? Dan ga je waarschijnlijk een uur zoeken. Als je het dan nog niet gevonden hebt, dan wordt de drempel om het te kopen zelfs groter. Je weet dat je het ergens hebt liggen en je hebt al een uur gezocht. Dan is het ook nog eens zonde van de tijd die je er in gestoken hebt. Nee, liever doorzoeken, want nu kun je het elk moment vinden…
Kiezers verleiden of misleiden?
Ook in de politiek worden al gemaakte kosten ten onrechte gebruikt om besluitvorming te rechtvaardigen of te beïnvloeden. Of om kiezers te verleiden of misleiden?
Dat zie je nu ook terug in de aanloop naar de Europese verkiezingen. Voor- en tegenstanders van de EU, de € of Europa slaan ons om de oren met zaken die in het verleden hebben plaatsvonden en in ons voor- of nadeel zijn geweest. Argumenten over sunk costs en sunk revenues (opbrengsten) als wat de euro heeft gekost/opgebracht, geen of minder oorlog en handel en bemoeizucht zijn herkenbare issues. Maar waar het echt om gaat, is een analyse van de toekomstige voor- en nadelen. Een scenario-analyse, waarbij gevolgen van politieke keuzes worden afgezet tegen lokale en vooral mondiale ontwikkelingen en onderlinge beïnvloeding van eigen keuzes. Keuzes van andere lidstaten en de wereld om ons heen.
Wel makkelijk op vakantie
Nu wordt een discussie over de € helaas vaak beperkt tot wat de Grieken ons kosten en wat het voordeel is dat we op vakantie niet meer hoeven te wisselen. Maar de kosten hebben te maken met fouten die in het verleden zijn gemaakt met betrekking tot toelatingsvoorwaarden en (ondeugdelijke) controle (hebben we daar geen accountants voor?). En de voordelen hebben te maken met handel. Niet zozeer het gemak, maar reductie van onzekerheid en het verlagen van kosten. Om een besluit te nemen over wel of geen € moet je van beide varianten scenario’s maken en analyseren. Welke risico’s zijn er verbonden aan een keuze, hoe groot is de impact van elk risico, etc. Maar goed, vraag de partij van uw keuze naar argumenten voor de toekomst en wijs ze terecht als ze met sunk costs of sunk revenues/profits aan komen zetten.
Uw praktijk
Nu naar uw dagelijkse (werk)praktijk. Wilt u ook iets gegrond kunnen zeggen over sunk costs of kosten en opbrengsten in het algemeen? Wilt u begrijpen hoe uw organisatie heeft gepresteerd en wilt u goed budgetteren? Wilt u beter beslagen ten ijs komen bij uw baas en de financiële afdeling als het om financiële aangelegenheden gaat? Bekijk dan de training Finance for non-Financials van Avans+.
Bent u wel al thuis in sunk costs en scenario-analyse? En wilt u o.a. sparren met vakgenoten over hoe u uw organisatie meer ‘in control’ krijgt? Bekijk dan één van onze controlleropleidingen
