Het begin van Control
Wanneer je als controller een goed boek wilt lezen denk je al snel aan ‘Het Drama Ahold’ of ‘De Prooi’. De meeste controllers hebben 1 of beide boeken wel gelezen van auteur Prof. Drs. Jeroen Smit. Hoogleraar journalistiek en winnaar van de Machiavelli prijs. Deze boeken zijn financieel georiënteerd, het is min-of-meer feitelijk en er komen schandalen, financiële schandalen in voor. Natuurlijk is dit al van even geleden, maar zo veel schandalen in Nederland zijn (nog) niet beschreven. Vestia loopt nog steeds en over de banken wordt nog steeds veel gediscussieerd.
Wanneer je over de grens kijkt kom je uit bij zo’n beetje de bijbel voor een controller: Management Control Systems. Maar even de term verduidelijken. Wat is Control? Merchant begint in zijn boek met de eerste zin: “(Management) Control is a critical function in organizations. Management Control failures can lead to large financial losses, reputation damage, and possibly even to organizational failure (Merchant 2012).” Dat is interessant!
Verder schrijft Merchant over controllers: “Controllers play key roles in line management and in the design and operation of a management control system. They are the financial measurements experts within their firm (or their business unit) and are the key members of the management team. As such they are involved in preparing plans and budgets, challenging operating managers’ plans and actions, and participating in a broad range of management decisions, including allocating resources, pricing, setting policies regarding receivables and payables, making acquisitions and divestments and raising money.” Er wordt heel veel en steeds meer van Controllers verwacht. Dit vraagt om aanpassing.
Een controller moet beter worden, maar waarom?
Het toenemende belang van de positie van de financieel verantwoordelijke of controller is de laatste jaren onmiskenbaar. Eigenlijk is dit proces zo’n 15 jaar geleden al gestart. Opvallend hierbij is het groeiende belang van informatievoorziening. Naast de traditionele werkzaamheden op gebieden als financieel-economisch, administratie en administratieve controle is in toenemende mate de informatievoorziening een onderdeel van het takenpakket van de controller geworden. Gevolg hiervan is dat er ook invulling dient te worden gegeven aan een verdere positionering van de controller als belangrijke strategische speler op managementniveau, de rechterhand van de executive manager.
Het blijven ontwikkelen van kennis en competenties door financieel professionals is daarom noodzakelijk. Dit komt voort uit drie ontwikkelingen:
+ Er is de ontwikkeling binnen bedrijven om meer nadruk te leggen op beheersing en controle. Enerzijds als tegenhanger van de prestatiedruk die kan leiden tot ongewenste processen, en anderzijds door een toenemende vraag om in continuïteit inzicht te behouden in de realisatie van doelstellingen.
+ De tweede ontwikkeling is de persoonlijke behoefte van de professional om vanuit de groei in het eigen carrièreperspectief zich verder te bekwamen op inhoudelijk gebied. Dit is nodig aangezien op een hoger niveau andere en complexere vraagstukken spelen, waarbij daarnaast ook de samenhang met andere processen in de organisatie steeds meer een rol gaat spelen.
+ Daarnaast is er de permanente ‘eis’ tot bijscholing vanwege de voortdurend veranderende wet- en regelgeving en schandalen in het bedrijfsleven.
Changes in Control; Internationaal gezien.
Uit een belangrijk recent onderzoek door Frederic Cook Inc., uitgevoerd bij 125 van de grootste organisaties uit de ‘Fortune 500 list’, blijkt dat bedrijven met name de focus hebben gelegd op veranderingen in Control. Waarom Control? Om de crisis de baas te blijven, om de bedrijven én de aandeelhouders rust te geven en het allerbelangrijkste, om bedrijven haar continuïteit te laten bewaken, zodat ze geen prooi worden voor overnames. De Controller is dus essentieel geworden. De op 1-na belangrijkste speler.
Even een paar indrukwekkende cijfers uit het onderzoek van Cook om directies en aandeelhouders het geloof in Controllers te laten behouden:
+ 23% heeft de brutering aangepast en daarmee significante belastingvoordelen behaald, echter wel minder gunstig voor de werknemers
+ 17% heeft de rechten aangepast bij vertrek van directeurs uit organisaties door het schrappen van de Financial planning benefits
+ 16% heeft aanpassingen gemaakt in het aandelenbeleid ten aanzien van beloningen
+ 9% heeft de bonussen aangepast, gereduceerd van 3x naar 2x een jaarsalaris
En in Nederland?
Ook in Nederland kennen wij onze crises. De bankensector ligt nog steeds onder het vergrootglas. Politiek geïnitieerde veranderingen en bezuinigingen in de zorg. Het onderwijs dat verder geprofessionaliseerd moet worden. Dit zijn slechts een paar actuele voorbeelden die invloed hebben op de rol van Controllers.
Er kunnen verschillende nieuwe taken worden genoemd, die inmiddels onderdeel zijn geworden van het werk van een Controller. Een groot verschil met de controller van enkele jaren geleden:
+ Het mede formuleren van (strategische) doelstellingen
De link naar de afdelingen, de budgetten, kortom de business. Het maken van doelstellingen die essentieel zijn voor het geven van richting aan een organisatie. Hierbij zijn de doelstellingen vooral bedoeld als middel om keuzes te maken. Immers doelstellingen bepalen het (gewenste) gedrag van managers. Gericht op rust en continuïteit.
+ Besluitvorming in de organisatie
Het sturen van de organisatie. De besluitvorming in een organisatie zal rekening moeten houden met (strategische) risico’s en financiële prestaties. Het gedrag van een manager op die risico’s en de financiële weerslag vormen de richting van besluitvorming in de organisatie. Daarnaast zijn kostencalculaties, investeringsanalyses en de budgetteringssystematiek belangrijke items bij de financiële besluitvorming en besturing van de organisatie. Informatieverzorging is essentieel!
+ Het beheersen van de organisatie
Om de organisatie te kunnen sturen zijn (financiële) normen onontbeerlijk. Het meten, toetsen en het nemen van maatregelen zorgt ervoor dat de organisatie in control blijft. Geholpen door de moderne mogelijkheden van informatievoorziening wordt een systeem opgezet van permanente monitoring van de route tot het realiseren van de doelstellingen. Processen zullen hierbij kritisch worden belicht om de beheersing ervan te auditen en verbeteren.
+ Verantwoorden
Het intern en extern verantwoorden zorgt ervoor dat verantwoordelijken een transparant en goed beeld krijgen van de besturing en beheersing van de organisatie en het gedrag van de manager.
Controllers zijn overal!
Waar zitten de Controllers: overal. Maar als er organisaties in de huidige veranderende tijd te benoemen zijn die met verandering geconfronteerd worden, kunnen we noemen: zorgaanbieders, zorgverzekeraars, banken, Interim professionals, grote organisatie als KPN, Philips etc. Maar vergeet ook niet de accountantsorganisaties. Door de verdergaande automatisering wordt de accountant minder gevraagd en dient hij zich om te scholen naar het beroep van Controller.
Start met het ontwikkelen van Controllers.
Er een toenemende behoefte is aan een kwalitatief professionele bachelor- of masteropleiding als vervanging of aanvulling op reeds bestaande opleidingen. Veel studenten zoeken in de huidige bachelor- of master-structuur naar een herkenbare opleiding, maar wellicht nog belangrijker: een opleiding met voldoende diepgang voor de invulling van de functie. De Controller moet vooral beter worden.
Avans+ biedt de opleiding Controller. De opleiding op masterniveau heeft een duidelijke structuur, waarin kennisverdieping in theorie én praktijk wordt aangeboden. Tijdens de opleiding Controller wordt gewerkt aan 3 uitgebreide Business Projects om te ervaren wat nodig is in de praktijk om beter te worden en situaties beter in te schatten. Controllers zijn op die wijze bewuster met hun vak bezig en kunnen zij beter reageren op situaties in de eigen werksituatie.
Beter worden en blijven verbeteren. Avans+, improving professionals. Dat is waar het bij Avans+ over gaat. Bij de ontwikkeling van de opleiding wordt rekening gehouden met de markt, de echte praktijk en haar doelgroep, en met andere opleidingen. Avans+ behoudt contact met het vakgebied, luistert naar Controllers, vraagt hen naar hun ervaringen. Nationaal, maar ook internationaal.
Wat betreft de algemene punten met betrekking tot masteropleidingen sluiten we vanzelfsprekend aan bij de kwaliteitseisen van organisaties als de NVAO (Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie) en de internationale FIBAA, QAA en AMBA.
De Avans+Master in Controlling leidt betere Controllers op. Aandacht voor kwaliteit, accreditaties en inspirerende docenten zijn voor ons de standaard!
