Skip to main content

Kom 29 januari naar de voorlichtingsavond in Breda. Meld je hier aan!

Onderzoek met impact voor het onderwijs: de ontwikkeling van een kwaliteitsstandaard voor nieuwkomersonderwijs in Nederland

  • 19 december 2024
  • Door: Yolanda Groen

Het afgelopen jaar heeft Yolanda Groen zich verdiept in een onderwerp dat nauw aansluit bij de actuele ontwikkelingen binnen het Nederlandse onderwijs: de kwaliteit van het nieuwkomersonderwijs. Yolanda’s onderzoek, uitgevoerd in het kader van haar afstudeerscriptie voor de Master Leiderschap in Onderwijs, was dan ook gericht op het creëren van een kwaliteitsinstrument specifiek voor nieuwkomersvoorzieningen, type 2 scholen. Dit instrument is bedoeld om zowel de kwaliteit van het onderwijs als de effectiviteit van de organisatie te evalueren en te verbeteren.

Waarom een masteropleiding volgen als schoolleider?

‘Mijn interesse in dit onderwerp komt voort uit de unieke uitdagingen die deze vorm van onderwijs met zich meebrengt. Nieuwkomersscholen opereren in een zeer dynamische omgeving, waarin leerlingen voortdurend instromen en uitstromen. Hierdoor is er sprake van grote fluctuaties in leerlingaantallen en populatie. Dit heeft directe invloed op het team en de beschikbare middelen. Als bestuur is het belangrijk om goed zicht te krijgen op de kwaliteit van deze onderwijsvoorzieningen. De beperkte kennis van veel schoolbesturen over het nieuwkomersonderwijs zorgt ervoor dat de scholen grotendeels op zichzelf zijn aangewezen. Gelukkig is er ondersteuning vanuit de landelijke stichting LOWAN, die expertise biedt en nieuwkomersscholen helpt bij de opstart. Toch ontbrak er tot nu toe een gestandaardiseerd instrument om de kwaliteit van deze scholen goed in beeld te brengen. Dit wilde ik door middel van mijn afstudeeronderzoek ontwikkelen. Door literatuurstudie en praktijkonderzoek heb ik onderzocht welke criteria cruciaal zijn om de kwaliteit van een nieuwkomersvoorziening te waarborgen. 

Het uitvoeren van dit onderzoek heeft mij als schoolleider sterker gemaakt in het aansturen van een nieuwkomersschool. Door de verdieping in de materie en de kennis die ik heb opgedaan tijdens de masteropleiding heb ik een breder perspectief gekregen op de uitdagingen en mogelijkheden binnen het nieuwkomersonderwijs. De Master Leiderschap in onderwijs heeft mij niet alleen inhoudelijke kennis gegeven, maar ook de methoden en vaardigheden om praktijkgericht onderzoek te doen. Hierdoor heb ik leren denken vanuit een breed leiderschapsperspectief en ben ik in staat om duurzame verbeteringen te initiëren die verder reiken dan mijn eigen organisatie. Mijn rol als leider is daarmee niet alleen strategisch versterkt, maar ook praktisch. Ik kan nu concreet bijdragen aan kwaliteitsverbeteringen en beschik over de kennis om deze verbeteringen op een systematische manier door te voeren’, vertelt Yolanda.

Bekijk de video over het onderzoek van Yolanda:


Onderzoek met impact voor de gehele onderwijssector

Yolanda: ‘Het onderzoek heeft mijn organisatie geholpen om met een nieuwe blik naar het nieuwkomersonderwijs te kijken. Door het creëren van een meetinstrument kunnen wij nu op een gestructureerde en transparante manier de kwaliteit van ons onderwijs evalueren. Dit instrument, gebaseerd op het toezichtkader van de onderwijsinspectie, bevat niet alleen de wettelijk gestelde doelen, maar ook voorwaardelijke doelen en schoolambities die relevant zijn voor nieuwkomersscholen. Hierdoor hebben we een instrument in handen waarmee we gericht kunnen monitoren en bijsturen. Daarnaast heeft het onderzoek geholpen om de dialoog binnen de organisatie te versterken. Het instrument faciliteert een open gesprek tussen het team, het bestuur, de onderwijsinspectie en andere belanghebbenden. Dit soort dialogen blijken cruciaal te zijn voor een duurzame kwaliteitsontwikkeling binnen de school.

Voor de onderwijssector als geheel biedt dit onderzoek een nieuwe standaard voor kwaliteitsborging binnen het nieuwkomersonderwijs. De sector kent vier typen nieuwkomersvoorzieningen, variërend van scholen binnen een AZC tot reguliere scholen met een aantal speciale klassen voor nieuwkomers. Toch was er voor type 2-scholen, die geheel gewijd zijn aan nieuwkomersonderwijs, nog geen specifiek instrument om de kwaliteit te meten. De ontwikkelde methode en het bijbehorende instrument zijn een belangrijke stap in het creëren van landelijke standaarden voor deze vorm van onderwijs. Daarnaast toont het onderzoek aan dat regionale samenwerking tussen nieuwkomersscholen een positieve invloed heeft op de kwaliteit. Wanneer scholen kennis en middelen delen, kunnen zij beter inspelen op de constante veranderingen die eigen zijn aan het nieuwkomersonderwijs’.

Zelf onderzoek met impact voor het onderwijs doen?

Ben je nieuwsgierig geworden naar onderzoek met impact voor het onderwijs en wil je hier zelf ook mee aan de slag? Download dan onze brochure voor de Master Leiderschap in onderwijs of vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan. We komen graag met je in contact.