Als bhv’er kun je eerste hulp verlenen, mensen reanimeren en beginnende brandjes blussen. Maar wat als je in een laboratorium werkt waar chemische stoffen en biologische agentia worden gebruikt? Dan moet je als bhv’er veel beter onderlegd zijn om goed te kunnen handelen. Daarom verzorgt Avans+ diverse cursussen voor laboratoriumprofessionals. Docent Corné Bulkmans brengt de deelnemers kennis bij over het omgaan met gevaarlijke stoffen en laat hen daarnaast vooral oefenen met realistische scenario’s op de laboratorium werkvloer. “De cursussen die ik geef, zijn vooral een eerste aanzet voor deelnemers om er zelf over na te denken en méér werk van te maken.”
Veiligheid
“Stel je het volgende scenario voor: je bent bhv’er en loopt door het laboratorium waar je werkt. Door het raam van een van de werkruimtes zie je een collega roerloos op de vloer liggen. Om hem heen ligt een flinke plas van een onbekende vloeistof. Wat doe je? Veel mensen zouden intuïtief meteen naar binnen rennen om die collega te helpen. Maar is dat wel zo verstandig? Regel één van hulpverlening is tenslotte: denk aan je eigen veiligheid. Je wilt immers niet binnen een paar minuten bewusteloos naast je collega liggen. Misschien is het wel veel verstandiger om juist níét naar binnen te gaan en op een andere manier hulp in te schakelen. Zo voorkom je meteen dat bepaalde gassen zich naar andere ruimtes kunnen verplaatsen.”
Basiskennis
“Om die inschatting goed te kunnen maken, ontwikkelen de deelnemers basiskennis op het gebied van omgaan met chemische stoffen. Welke stoffen zijn er zoal? Wat zijn daarvan de risico’s? En wat moet je doen als er iets misgaat? Stel, een collega krijgt een bijtende vloeistof over zich heen. Wat doe je dan? En: wat moet je vooral níét doen? Dat is minstens net zo belangrijk! Ik leer de deelnemers waar ze op moeten letten en welke vragen ze moeten stellen. Zo kunnen ze een goede eerste inschatting maken van de situatie en snel komen tot een passende oplossing. Een goede bhv’er heeft immers kennis van zaken en is in staat om binnen het noodplan zijn taken goed uit te voeren.”
Vuistregels
“Daarbij leer ik de deelnemers om een aantal vuistregels te hanteren. Is er bijvoorbeeld een vloeistof gemorst, schat dan de diameter van de plas op de vloer in. Dat geeft je een idee van de concentratie van deze stof in de lucht van de betreffende kamer. Daarnaast leren de deelnemers om snel de ontbrekende informatie op te zoeken en op basis daarvan te handelen. Ze kunnen bijvoorbeeld de chemiekaarten erbij pakken, waarop alle informatie over een bepaalde stof vermeld staat. Dan weten ze of het veilig is om die plas zelf op te ruimen of dat ze beter andere maatregelen kunnen treffen.”
Realistische scenario’s
“In de cursussen die ik geef, werken we altijd met realistische, veelvoorkomende scenario’s op locatie. Daarvan leren de deelnemers immers het meest. Deze scenario’s spreken we vooraf met elkaar door om het zo écht en waardevol mogelijk te maken. Soms komen daarbij gevallen naar voren waar ík zelfs even over na moet denken. Bijvoorbeeld met specifieke toxische gassen. Zo houden we elkaar scherp.”
Unieke cursussen
“Voor zover ik weet, is Avans+ de enige opleider in Nederland die bhv-opleidingen op deze manier aanbiedt. Bij ons zijn de docenten geen brandweermannen, maar consultants die hun specifieke kennis en uitgebreide ervaring op het gebied van chemische stoffen overdragen. Wij laten bhv’ers vooraf nadenken, zodat ze beter voorbereid zijn op incidenten en calamiteiten. Zo kunnen ze gevaren herkennen, inschatten en bestrijden voordat de boel escaleert. Natuurlijk is één cursus daarvoor niet voldoende. Ik hoop vooral dat we de deelnemers aan het denken zetten en inspireren om hier zelf mee verder te gaan. Met de enorme variatie aan scenario’s in deze cursussen maken we het oefenen in ieder geval zo aantrekkelijk mogelijk. En ze zeggen niet voor niets: oefening baart kunst.”
Wil je meer weten over veiligheid in het laboratorium? Bekijk de opleiding Rol van bhv'ers in een laboratorium, of Beheer en werken met gevaarlijke stoffen op het laboratorium.
