Vorige week zat ik bij een klant die twee jaar geleden heeft deelgenomen aan Risicomanagement bij Avans+. Ikzelf ben docent van deze masterclass en daarom was ik gevraagd om te praten over een training voor het personeel van zijn organisatie, een groot bouwbedrijf.
Hij waarschuwde me voor het verschil in taalgebruik tussen “de techneuten” van zijn organisatie en het jargon dat gebruikt wordt tijdens de opleiding. Vooral het gebruik van het woord risicoanalyse zou verwarring geven. “Hier binnen de bouw heeft zo’n analyse betrekking op een specifiek bouwproject en is het gericht op het bouwproject succesvol (binnen budget en op tijd) op te leveren. Maar als jij het hebt over risicoanalyse, dan haal je er de hele wereld bij”, vertelde hij lachend.
“Jij past een risicoanalyse zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau toe, richt je op de restrisico’s gegeven de effectiviteit van beheersmaatregelen, soms met een bepaling van kans keer impact en gebruikmakend van een Risk-Control-Self-Assessment. En die analyse wordt dan ook nog vanuit sociaal-psychologische processen en mentale modellen beïnvloed! Dat zijn te veel ‘softe’ onderdelen, daar kunnen de deelnemers weinig mee!”. Waar het ‘misverstand’ hier om draait is het bewustzijn dat risicomanagement geen exacte wetenschap is. In de manier waarop een organisatie met risico’s omgaat, zitten veel psychologische en sociale elementen die allemaal op hun eigen manier van invloed zijn. Als je je uitsluitend beperkt tot budgetten en mijlpalen, zoals bij het bouwbedrijf, ga je voorbij aan de belangrijkste factoren die je te managen hebt als organisatie.
Wat is een risicoanalyse?
Een risicoanalyse is in principe de eerste stap binnen het risicomanagementproces. Het is die stap waarin je echt bepaalt welke risico’s je ziet en hoe je daarop wilt reageren. Dit is een hele individuele aangelegenheid want iedereen kijkt immers op een eigen wijze naar de wereld maar tegelijkertijd ook een sociaal proces. Het is namelijk heel belangrijk dat je met elkaar (als MT, directie, team) aangeeft hoe je erin staat. Stel de vragen: op welke manier kijk je naar risico’s en hoe wil je ze beheerst hebben?
Systeem 1 en 2
We leren uit het boek Ruis van Daniel Kahneman dat er heel veel manieren zijn waarop jouw blik op de werkelijkheid wordt beïnvloed. Dat noemen we al langer het systeem-1 en systeem-2 denken. Het systeem-1 brein: snel denken en snel tot conclusies komen om zo min mogelijk tijd en energie te verliezen met het verwerken van informatie. Systeem-2 probeert logica en structuren te ontdekken en checkt en valideert. Deze laatste systeem-denken staat onder druk bij organisaties die snelheid willen maken. Deze willen even snel een analyse van de risico’s opzetten of willen geen onnodige tijd van key-functionarissen die het druk hebben besteden.
Zelf aan de slag?
In de opleiding Risicomanagement trainen we deze zaken in een vaardigheden-dag, nemen we theorieën uit veranderkunde mee en zoomen we in op gedragsverandering. We werken vanuit de gedachte dat je inderdaad de risicoanalyse zo breed (en concreet) mogelijk moet opzetten en vanuit verschillende perspectieven moet aanvliegen. Maar ook vanuit de overtuiging dat we rekening moeten houden met ruis. Anders loop je een risico…
Benieuwd hoe een dit er voor jouw organisatie uitziet? Download de brochure van onze Masterclass Risicomanagement voor meer informatie of neem geen risico en schrijf je meteen in.
