Binnen medische vervolgopleidingen wordt al jaren gebruikgemaakt van EPA’s: entrustable professional activities. Deze activiteiten (EPA's) vormen samen het dagelijks werk van medisch specialisten en gespecialiseerde verpleegkundigen. Avans+ baseert al enkele van haar opleidingen op die EPA’s in, bijvoorbeeld bij de opleiding Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige (SPV). Hoe werkt dat precies en wat is de meerwaarde van EPA’s in de praktijk? We spraken erover met senior onderwijskundig adviseur Bart Stegwee en opleidingsmanagers Cora Soffers en Yolanda Marijnissen. ‘Bij EPA’s draait alles om het vertrouwen in iemands kundigheid.’
De betekenis van EPA
Het begrip EPA is in 2005 geïntroduceerd door dr. Olle ten Cate van het UMC Utrecht, vertelt Bart. ‘Het idee is dat zorgprofessionals over meerdere competenties moeten beschikken. Door die duidelijk af te bakenen en te omschrijven, ontstaat de mogelijkheid om te toetsen of iemand die competenties afdoende beheerst in termen van kennis, houding en gedrag. De kern van EPA is de E: het vertrouwen in de kundigheid van een zorgprofessional. Of – anders geformuleerd – zou ik willen dat deze zorgprofessional aan mijn bed zou staan?’
Aansluiten bij de dagelijkse praktijk
Avans+ werkt voor zijn opleidingen nauw samen met het werkveld. Cora: ‘Opleiden doen we samen. Daarom kijken we continu in overleg met de praktijkbegeleiders op de werkvloer en de mentoren van de opleiding hoe we onze opleidingen nog beter kunnen laten aansluiten op de dagelijkse praktijk. Daar is werken met EPA’s inmiddels aardig ingeburgerd. Daarom hebben we bekeken hoe we onze opleidingen hierop in kunnen richten.’
EPA’s: meer duidelijkheid en transparantie
Yolanda: ‘Door tijdens de opleiding te werken met EPA’s zorgen we voor meer duidelijkheid en transparantie voor alle betrokkenen. Deelnemers weten beter wat er van hen verwacht wordt en de betrokken praktijkbegeleiders weten beter op welke aspecten ze moeten letten als ze deelnemers coachen en feedback geven. Dat geeft meer houvast, richting en inhoud aan de gesprekken tussen deelnemer en praktijkbegeleider. Zo kunnen beiden gerichter aandacht geven aan de leerdoelen die nog niet volledig behaald zijn.’
De opleiding SPV werkt al met EPA’s
De opleiding Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige van Avans+ werkt inmiddels volledig met EPA’s. Bart: ‘De landelijke herijking van het expertisegebied SPV in 2023 was een mooie aanleiding om hiervoor te kiezen. Daarbij hebben we onder meer een voorbeeld genomen aan de EPA’s uit de medisch-specialistische opleiding Psychiatrie. Door te werken met op maat gemaakte EPA’s kunnen we de theorie en de praktijk binnen de opleiding SPV nog beter combineren. Bovendien biedt het meer houvast voor de werkvloer: we hebben de EPA’s vertaald in duidelijk waarneembaar gedrag. Dat maakt het makkelijker om te beoordelen of iemand een EPA afdoende beheerst.’
Toetsing in de praktijk
Cora: ‘Een diploma van Avans+ moet voor onze klanten een garantie zijn dat iemand over de juiste kwaliteiten beschikt om zelfstandig als SPV aan de slag te gaan. Daarom is de mening van praktijkbegeleiders en mentoren zo belangrijk voor ons: hebben zij er vertrouwen in dat een deelnemer een specifieke EPA voldoende in de vingers heeft? De deelnemer reflecteert voortdurend op diens ontwikkeling door feedback uit de praktijk. De koppeling met de EPA’s maakt duidelijk aan welke leerdoelen er nog gewerkt moet worden. Dit onderwerp komt dan ook aan bod tijdens meerdere voortgangsgesprekken gedurende de SPV-opleiding. Het vertrouwen van de direct betrokkenen is voor ons cruciaal.’
De meerwaarde van EPA’s voor andere opleidingen
Denken in EPA’s kan voor meerdere werkvelden en opleidingen interessant zijn. Yolanda: ‘We zien een groeiend tekort aan gespecialiseerde zorgprofessionals. Door slim om te gaan met EPA’s kunnen we mensen snel bijscholen voor een specifieke functie. We blijven daarom samen met het werkveld kijken hoe we het voor zorgprofessionals zo makkelijk en aantrekkelijk mogelijk kunnen maken om zichzelf te blijven ontwikkelen. Zo kan iedereen erop vertrouwen dat zorgverleners goedopgeleide en kundige professionals zijn.’
