Een onderwijsprofessional wil mensen altijd graag helpen in hun ontwikkeling, nu is het bij coachen zo dat je meer doet dan een goed advies of helpende hand geven. Een goede coach zet de ander aan het denken en aan het werk, ook al voelt het niet altijd als helpen om de ander zelf tot een inzicht te laten komen. Toch is coachen een krachtige manier om jezelf en collega’s te professionaliseren. Nieuwsgierig naar coaching binnen het onderwijs? Marcia Clarisse MEd, docent Coachen en begeleiden en Teamcoaching bij Avans+, vertelt je er alles over.
Coachen op kwaliteiten
Marcia werkt in het primair onderwijs, is geregistreerd lerarenopleider bij Velon en is docent en ontwikkelaar van de coachopleidingen voor het onderwijs bij Avans+. Al sinds het begin van haar carrière is het coachen van collega-onderwijsprofessionals een belangrijk aspect van haar werk. Marcia benadert coachen vooral vanuit een positieve kant. “Ik geloof in krachtgericht coachen. Door je te richten op je eigen kwaliteiten krijg je meer energie en zelfvertrouwen. Je zet je talenten in om je ontwikkelpunten aan te pakken. Vanuit deze aanpak beginnen we ook al onze coachingsopleidingen”.
Welke rol pak jij?
Marcia schets een situatie; een collega vertelt waar ze tegenaan loopt en tijdens het verhaal ga jij in je hoofd de oplossing bedenken. Hierdoor stop je deels met luisteren en kom je tot een advies die je direct wilt uitbrengen. Uiteraard is dit met de beste bedoelingen om je collega verder te helpen, maar wat levert zo’n advies nu eigenlijk echt op voor deze collega als het gaat om haar ontwikkeling?
Wanneer je een gesprek vanuit een coachende insteek voert, breng je de ander in beweging. “Een begeleidende of leidinggevende rol betekent niet dat je alles moet weten en meteen moet oplossen.” Marcia ervaart dat de rol van de specialist aan het veranderen is: “Als intern begeleider trok ik in het verleden vooral de kar, terwijl het nu veel meer gaat om anderen in hun kracht zetten. Je legt de verantwoordelijkheid waar hij hoort, leert elkaars kwaliteiten kennen en tilt hiermee (in)direct het onderwijs naar een hoger niveau. In de opleiding Coachen en begeleiden in het onderwijs gaan we aan de slag met technieken waardoor de focus niet op de oplossing komt te liggen, maar het op gang brengen van het denkproces en de ontwikkeling van de ander.”
Praktische coachtips
Wil jij je coachvaardigheden verbeteren? Met deze vijf tips van Marcia maak jij een begin om jezelf en je collega’s te professionaliseren.
1. Vertrouwen
“Je collega’s zijn professionals. Ga er vanuit dat je collega’s meer in zich hebben dan ze nu laten zien.”
2. Luister naar elkaar
“Iedereen waardeert het als je aandacht voor ze hebt. In de praktijk zie ik vaak dat mensen toch zelf een mening vormen tijdens het gesprek. Laat OMA (Oordelen Meningen Adviezen) thuis!”
3. Vragen stellen
“Zet de ander aan het werk door vragen te stellen en door te vragen, dat is de kunst van coaching! Voorbeelden van coachvragen: Waarom denk je er zo over? Wat vind je belangrijk? Specificeer woorden zoals ‘altijd’ of ‘nooit’: wat zijn de uitzonderingen? Ook helpen schaalvragen voor meer verdieping: welk cijfer geef je? Wat maakt dat je geen lager cijfer geeft? Welk cijfer is voor jou voldoende?
4. Aan je persoonlijke leiderschap werken
“Je hebt vooral invloed op je eigen gedrag. Benader je collega’s eens anders en kijk wat er gebeurt. Op deze manier kun je ontdekken wat voor die persoon werkt.”
5. Reflecteren
“Heb je geluisterd? Of had je stiekem al een antwoord klaar? Wat waren je gedachtes, gevoelens en acties? Hoe reageerde de ander hierop? Durf om feedback te vragen. Een persoon die eerlijk in de spiegel kijkt, kan grote sprongen maken in zijn/haar ontwikkeling. Tijdens de opleiding Coachen en begeleiden in het onderwijs worden deelnemers gefilmd en worden er interventies gehouden, dit levert veel kennis op.’’
De uitdaging van het coachen van professionals
“Professionals denken vaak alles te (moeten) weten en stellen daardoor geen duidelijke vragen. Of ze zeggen dat ze alles al geprobeerd hebben. De kunst is dan om er met een ander oog naar de kijken. Door goed te luisteren, de juiste vragen te stellen en het dóórvragen kun je nieuwe mogelijkheden bieden. In de opleiding leren we oplossingsgerichte vragen te stellen. Hiermee krijgt een deelnemer meer houvast in een gesprek. Daarnaast gaan we aan de slag met modellen van onder andere Covey. Persoonlijk leiderschap, je eigen positie (her)kennen, speelt hierin een belangrijke rol.”
Postbachelor Coachopleidingen
Is dit iets voor jou en wil jij gaan werken aan je coaching skills? Ontwikkel je verder met een coachopleiding voor onderwijsprofessionals van Avans+:
1. Coachen en begeleiden in het onderwijs: richt zich op het 1 op 1 coachen van collega’s
2. Teamcoaching: richt zich op groepsdynamiek en hoe je een team een stap verder kunt brengen
Onze opleidingen starten 4 keer per jaar en kun je starten wanneer jou uitkomt. Lees meer over deze opleidingen op onze website en download de brochure voor meer informatie.
