In een wereld die razendsnel verandert, zijn organisaties meer dan ooit afhankelijk van wendbare en lerende medewerkers. HR-professionals spelen hierin een cruciale rol. Marise Khemissi, Learning & Development-adviseur, deelt haar inzichten over hoe HR duurzame inzetbaarheid bevordert en een leercultuur ondersteunt.
De noodzaak van wendbaarheid in een veranderende arbeidsmarkt
De krapte op de arbeidsmarkt dwingt organisaties creatiever te kijken naar wie zij aannemen. Marise merkt dat een flexibele mindset vaak belangrijker is dan perfecte kwalificaties. "Mensen zonder de juiste diploma’s worden aangenomen en intern ontwikkeld waarbij flexibiliteit belangrijk is. Het leren en aanpassen aan nieuwe rollen is essentieel," zegt ze.
Voor medewerkers betekent dit dat zij continu nieuwe vaardigheden moeten leren om bij te blijven in een wereld waar technologie de werkwijzen snel verandert. Wendbaarheid is niet alleen nodig bij nieuwe medewerkers maar ook voor diegenen die al jaren in een organisatie werken.
Leren als kern van duurzame inzetbaarheid
Leren en ontwikkelen staan centraal in het vergroten van duurzame inzetbaarheid en bij steeds meer organisaties speelt dit ook een grote rol. Een bijkomend voordeel: organisaties die leren stimuleren, zien vaak hogere betrokkenheid en tevredenheid bij hun medewerkers. Het ontwikkelen van vaardigheden voorkomt dat medewerkers ‘out-qualified’ raken, wat hun werkplezier en productiviteit verhoogt.
Marise benadrukt dat "leren geen onderbreking van werk zou moeten zijn." HR kan dit faciliteren door bijvoorbeeld werkplekleren te integreren in de dagelijkse praktijk. Dit stimuleert medewerkers om te groeien, zonder dat het voelt als een extra last.
Wat is een leercultuur waarom is het essentieel?
Een leercultuur binnen een organisatie is een omgeving waarin continu leren en ontwikkelen wordt gestimuleerd en gefaciliteerd. Het gaat verder dan enkel trainingen of opleidingen; het draait om een mindset waarin zowel medewerkers als leidinggevenden leren zien als een integraal onderdeel van hun werk. Marise vindt dat een positieve leercultuur cruciaal is voor organisaties die willen inspelen op veranderingen. "Zonder een open leercultuur kun je nog zulke goede programma’s opzetten maar het rendement blijft achter," legt ze uit.
Een gezonde leercultuur biedt ruimte om te experimenteren, fouten te maken en hierop te reflecteren. Het creëert een klimaat waarin medewerkers ruimte voelen om nieuwe dingen te proberen en feedback te ontvangen.
Een leercultuur creëren: de rol van HR
Een positieve leercultuur vereist meer dan alleen trainingsprogramma’s. Leidinggevenden spelen een cruciale rol: "Zij moeten de ruimte geven, zowel letterlijk als figuurlijk, zodat medewerkers leren als vanzelfsprekend ervaren" legt Marise uit. HR faciliteert dit door bijvoorbeeld leiderschapstrainingen te organiseren en het leren verweven te maken met de organisatiestrategie.
Ze waarschuwt voor de valkuil van standaardoplossingen: "Vermijd one-size-fits-all-programma’s. Maatwerk in leertrajecten maakt trainingen effectiever en relevanter voor medewerkers."
Praktische tips voor HR-professionals richting een leercultuur
Marise deelt vanuit haar ervaring een aantal concrete tips voor HR-professionals die willen bijdragen aan een duurzame en lerende organisatie:
1. Maak leren onderdeel van het werk:
Zorg dat leeractiviteiten direct aansluiten bij de dagelijkse praktijk. Werkplekleren, intervisie en casusbesprekingen helpen medewerkers om vaardigheden meteen toe te passen.
2. Focus op maatwerk:
Vermijd standaardopleidingen die niet aansluiten bij de behoeften van de medewerker of organisatie. Kies voor een modulaire aanpak, waarbij medewerkers zelf leeropties kunnen samenstellen.
3. Betrek medewerkers bij de ontwikkeling van programma’s:
Vraag naar hun voorkeuren en ideeën. Dit verhoogt niet alleen de relevantie van de programma’s maar ook de motivatie om te leren.
4. Faciliteer een positieve leercultuur:
Creëer een omgeving waar fouten maken mag en feedback geven en ontvangen gestimuleerd wordt. Leidinggevenden hebben hierin een sleutelrol en HR kan hen hierin begeleiden.
5. Pak het breed aan:
Leren en ontwikkelen zijn niet altijd opleidingen volgen, het is veel breder. Het is ook een werkinstructie, procesverbetering, introductiefilmpje, etc. Denk na en faciliteer hoe je ervoor zorgt dat medewerkers continu blijven leren, soms zelfs niet eens bewust.
6. Evalueer leeractiviteiten structureel:
Volg na leeractiviteiten op wat het heeft opgeleverd. Vraag zowel medewerkers als leidinggevenden hoe het gedrag of de resultaten zijn veranderd en wat nog verder ontwikkeld kan worden.
Met deze stappen leg je als HR-professional de basis voor wendbare en duurzame medewerkers die optimaal bijdragen aan de organisatiedoelen.
Innovatie in leren: technologie en maatwerk
De opkomst van technologie biedt HR nieuwe mogelijkheden om leren te personaliseren. Denk aan e-learnings, VR-trainingen of skills-paspoorten. Bij een organisatie waar Marise werkt, worden binnenkort microlearnings en VR ingezet om medewerkers te trainen in specifieke fabrieksprocessen. Dit soort innovaties versnelt het leerproces en maakt het relevanter.
Ze ziet ook toekomst in competentiegericht leren: "Dit biedt flexibiliteit en erkent vaardigheden die niet in een diploma worden vastgelegd." Het vraagt wel om een strategische aanpak, waarbij de leerdoelen worden gekoppeld aan de organisatiedoelen.
Conclusie: de strategische rol van HR in leren en ontwikkelen
HR staat aan de basis van een lerende organisatie. Door strategisch leren te verbinden aan organisatiedoelen, een positieve leercultuur te stimuleren en technologie slim in te zetten, kan HR bijdragen aan wendbare en duurzame medewerkers. Zoals Marise het treffend samenvat: "Leren en ontwikkelen moeten verweven zijn met de strategie en cultuur van de organisatie. Alleen dan blijft een organisatie toekomstbestendig." Benieuwd naar meer inzichten van Marise en wil je je verder verdiepen? Schrijf je in voor onze opleidingen HR-instrumenten, HRD of HR-analytics, waar Marise als docent haar expertise deelt.
Marise Khemissi is adviseur Learning & Development binnen organisaties en hoge onderwijsinstellingen. Daarnaast is ze ook docent bij Avans+ voor verschillende HR modules. Als het gaat over leren en ontwikkelen, is ze er graag bij! ‘Of het nu collega’s of deelnemers zijn, ik wil iets bijdragen aan de professionele ontwikkeling van mensen.’
