Verpleegkundig leiderschap is een actueel onderwerp waar veel over gesproken wordt. Maar wat is verpleegkundig leiderschap precies? En waarom is het eigenlijk zo belangrijk? We spraken erover met Yvonne Bello, opleidingsmanager verpleegkunde en welzijn bij Avans+.
Wat is verpleegkundig leiderschap?
‘Verpleegkundigen zetten zich elke dag weer in om de best mogelijke zorg te verlenen. Zij gaan patiëntgericht te werk en hebben invloed op de kwaliteit en de veiligheid van de zorg door verpleegkundig leiderschap te tonen. De kern van verpleegkundig leiderschap is: de regie pakken. Daarmee verbeteren verpleegkundigen de uitkomsten, de effectiviteit en de efficiëntie van de zorg en zorgen zij voor de juiste zorg op het juiste moment voor de juiste zorgvrager. Dat doen ze in samenspraak met hun collega’s en met de zorgvrager en diens familieleden. Daarnaast zorgen ze op die manier voor de profilering van de verpleegkundige beroepsgroep.’
Waarom is verpleegkundig leiderschap belangrijk?
‘Tijdens onze opleidingen besteden we veel aandacht aan verpleegkundig leiderschap. Niet alleen tijdens de opleiding Hbo-v, maar juist ook tijdens post-bacheloropleidingen als Jeugdverpleegkundige en Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige (SPV). (Zie ook mijn eerdere blog over jeugdverpleegkundige en hun taak als gezondheidsbevorderaars.) Doordat verpleegkundigen leren om meer de regie te pakken, kunnen ze beter sturen in hun eigen ontwikkeling en in de ontwikkeling van hun afdeling en zelfs de hele beroepsgroep. Deelnemers leren bovendien om hun eigen visie te vormen op de zorg. Dat is belangrijk, omdat ze daarmee adequaat kunnen inspelen op veranderingen in hun beroepspraktijk en in de maatschappij. Denk daarbij aan ontwikkelingen als waarde gedreven zorg en de steeds nauwere samenwerking met andere disciplines en domeinen.’
Leerdoelen voor verpleegkundig leiderschap
‘Binnen onze verpleegkundige opleidingen behandelen we 4 belangrijke invalshoeken die samenhangen met verpleegkundig leiderschap:
- Persoonlijk leiderschap gaat vooral in op je eigen ontwikkeling als professional. Hoe neem je hier de zeggenschap over?
- Communicatief leiderschap draait om zaken als groepsdynamiek en motivatie. Hoe neem je weerstand weg en neem je mensen mee in nieuwe ontwikkelingen?
- Moreel leiderschap gaat over de ethische beslissingen waar je voor komt te staan en de waarden die je zelf uitdraagt. Hoe blijf je handelen in lijn met je eigen waarden en die van de organisatie waar je voor werkt, terwijl je tegelijkertijd goede persoonsgerichte zorg verleent en rechtdoet aan de zorgvrager?
- Klinisch leiderschap draait om de kwaliteit van de zorg. Hoe pas je de nieuwste inzichten toe en hoe integreer je die in je dagelijkse praktijk?
Bij dat laatste speelt evidence based practice (EBP) een belangrijke rol: als verpleegkundige wil je steeds effectieve zorg verlenen en handelen volgens de meest actuele wetenschappelijke inzichten.’
Het belang van zorginnovatie
‘Innovatie is ook een belangrijk onderdeel van verpleegkundig leiderschap. Daarom besteden we hier in de opleiding veel tijd aan. In alle modules doorlopen de deelnemers een onderzoekcyclus om dit proces goed in de vingers te krijgen. Door scherp te analyseren en kritisch te reflecteren, komen ze tot nieuwe conclusies en ideeën voor hun eigen ontwikkeling, die van hun afdeling en die van de beroepsgroep als geheel. Innovaties zijn natuurlijk pas kansrijk als ze goed geïmplementeerd worden. Daarom besteden we ook ruime aandacht aan interprofessionele samenwerking en het onderhouden van netwerken.’
Verpleegkundig leiderschap in de praktijk
‘We laten onze deelnemers verder inzien dat je nooit klaar bent met leren. Zeker in de zorg blijf je jezelf een leven lang ontwikkelen. Je leert daarbij van je collega’s, de zorgvragers en je eigen aandachtspunten. Verpleegkundig leiderschap draagt eraan bij dat de zorg die verpleegkundigen verlenen op een steeds hoger niveau komt en dat hun werk aantrekkelijk en uitdagend blijft, waardoor ze dit werk ook in de toekomst met veel plezier kunnen blijven doen. En dat is zeker in tijden van personeelstekorten cruciaal.’
Wil je meer informatie over onze opleidingen Verpleegkunde en Welzijn? Download hier de brochure, bezoek een voorlichtingsbijeenkomst of plan een adviesgesprek. We helpen je graag met het maken van de voor jou passende keuze.
