Monique van de Winkel

Lees hoe Monique van Winkel de opleiding Bedrijfskunde heeft ervaren:

"Monique van de Winkel is de drijvende kracht achter het opzetten van een coöperatief buurthuis in Breda. Zij heeft de totstandkoming van een buurthuis als uitgangspunt genomen voor het business project binnen de opleiding Bedrijfskunde basis.

Een coöperatieve gedachte (toch) met economische belangen

De hoofddoelstelling van Avans+ is meetbare performanceverbetering bij haar deelnemers realiseren. Hiervoor hanteren wij een prestatiegerichte onderwijsvorm waarin wordt beoogd resultaat te bereiken bij de deelnemer, maar ook voor de organisatie achter de deelnemer. Dit doet Avans+ door in haar bedrijfskundige opleidingen gebruik te maken van een zogenaamd business project (1). Een van de deelnemers, Monique van de Winkel, is de drijvende kracht achter het opzetten van een coöperatief buurthuis in Breda. Zij heeft de totstandkoming van een buurthuis als uitgangspunt genomen voor het business project. Dit project vormt de afrondende opdracht binnen de opleiding Bedrijfskunde basis. Hieronder volgt een samenvatting van dit business project als voorbeeld van hoe je met slim werken toch maatschappelijk kunt ondernemen in het huidige economische klimaat.

Van wijkschool tot restaurant

Monique: “de aanleiding voor dit business project ontstond door werkzaamheden in Geeren-Zuid, één van de aandachtswijken in Breda. Het onderwerp Wijkontwikkeling in deze wijk staat al langer op de agenda en is van belang voor zowel de wijk als voor de woningcorporatie AlleeWonen welke een groot aantal huizen verhuurd in deze wijk. Sinds 2008 wordt er met bewoners en andere professionals in Geeren-Zuid aan een aantal projecten gewerkt, die ervoor moeten zorgen dat het beter gaat met de wijk en haar bewoners. Begin 2013 heeft AlleeWonen het voormalige buurthuis in Geeren-Zuid aangekocht en hebben we, samen met de bewoners en samenwerkingspartners, een concept ontwikkeld voor een vernieuwd buurthuis. In het gebouw komt een gezondheidscentrum, een wijkschool, een wijkrestaurant en ruimtes voor bewonersbedrijfjes zoals een tweedehands (vintage) kledingzaakje.

Omdat in deze economische tijden geen grote budgetten en subsidiepotten beschikbaar zijn, is er intensief gekeken naar mogelijkheden om te komen tot een goed, betrouwbaar en duurzaam verdienmodel voor dit buurthuis. Vanaf mei 2013 is er gedurende het business project  intensief gewerkt aan de ontwikkeling van een model voor deze bewonersbedrijfjes. Het gaat om een innovatieve vorm van collectief ondernemerschap, bedoeld om buurtbewoners met een lange afstand tot de arbeidsmarkt kansen te bieden om zichzelf te ontwikkelen en ten minste een deel van hun inkomen zelf te verdienen.

Onderzoek

Voor de uitwerking van de boven beschreven aanpak was onderzoek op een aantal gebieden noodzakelijk. Bijvoorbeeld onderzoek naar een geschikte organisatiestructuur voor de bedrijfjes, en naar de mogelijkheden binnen de sociale wet- en regelgeving om collectief te ondernemen met behoud van uitkering, naar het verdienmodel. Ook was het van belang om in gesprek te komen met potentiële leden voor de bedrijfjes om gevoel te krijgen bij hun competenties en hun drijfveren om mee te doen. En ook om te kijken of er al voorbeelden zijn in het land, die op een vergelijkbare manier werken. Al deze onderzoeksvragen bleken een prima basis voor het business project.

Doel van het onderzoek spitste zich dan ook toe op de navolgende (kern)thema’s;

• De organisatievorm (structuur)
• De uitgangspunten van het verdienmodel (strategie)
• Het beheersings- en besturingsmodel (systeem).

Samenvatting conclusies en bevindingen

Gezien het feit dat het buurthuis in 2013 daadwerkelijk is geopend en naar behoren functioneert zijn de conclusies en bevindingen uit het onderzoek dan ook direct geïmplementeerd. Een korte samenvatting van de bevindingen luidt als volgt: de coöperatie als organisatievorm blijkt in een nieuwe maatschappelijke behoefte te voorzien. Die nieuwe maatschappelijke behoefte vraagt om coöperaties die, naast economische, ook sociale en culturele doelen nastreven. De economische doelen zijn altijd leidend. De kenmerken van de coöperatieve ondernemingsvorm sluiten goed aan bij het initiatief van de bewonersbedrijven. Het biedt de kans om de leden datgene te laten doen, waar ze goed in zijn en om ondersteuning te verlenen op de terreinen waar dit nodig is. De risico’s van een coöperatie liggen vooral op het gebied van de remmende werking van democratische besluitvorming, de focus op de korte termijn doelstellingen en leden die instappen uitsluitend vanwege de te behalen voordelen zonder eigen bijdrage of inzet te leveren. Deze risico’s kunnen gereduceerd worden door het toevoegen van specifieke deskundigheid, toezicht en een control functie, alsmede afspraken in de statuten.

Naast de al genoemde risico’s voor de coöperatieve ondernemingsvorm hebben de coöperatieve bewonersbedrijven nog extra aandachtspunten. Van belang is een methode van besturen, die duidelijke kaders schept, heldere doelstellingen formuleert en goede afspraken maakt over wie wat doet en wie waar verantwoordelijk voor is.  Budgettering blijkt een goed instrument te zijn, enerzijds om de bedrijfsvoering te optimaliseren en anderzijds om een gezamenlijk verantwoordelijkheidsgevoel te creëren.  Daarnaast is het belangrijk om met de leden harde afspraken te maken over kasbeheer en registratie. Dit heeft consequenties voor de facilitering en stijl van leidinggeven. De stijl van leidinggegeven vraagt specifieke kwaliteiten: enerzijds inlevingsgevoel voor de bijzondere achtergrond van de leden, anderzijds de kwaliteit om strak te kunnen sturen in verband met het gebrek aan ervaring en competenties.

Opening een feit

Uiteindelijk hebben de conclusies en aanbevelingen geleid tot de oprichting, op 6 november 2013  opende het eerste coöperatieve bewonersbedrijf “ONS Coöperatief” in Geeren-Zuid. Dit is een mijlpaal in deze vernieuwende aanpak. Verschillende media (2) hebben hier dan ook breed over uitgeweid.
Avans+ helpt professionals om  beter te laten presteren (meetbare performanceverbetering). Onder ‘beter (dan voorheen)’verstaan wij: in staat zijn dit resultaat te behalen in termen van snelheid en efficiency. De totstandkoming en oprichting van het buurthuis past dan ook meer dan prima binnen deze visie."