Duurzame inzetbaarheid is een lange termijn project
John Behrens, adviseur zorg en bedrijfszorg CZ en voormalig deelnemer aan de opleiding Register Adviseur Duurzame Inzetbaarheid (RADI), ontwikkelde tijdens zijn opleiding bij Avans+ een businessproject bij TMS Industrial Services in Moerdijk. Zijn onderzoek viel in vruchtbare aarde. In dit artikel kijken we samen met Wim Schipper, HR-Manager van TMS, ruim twee jaar na afronding van het businessproject naar het effect.
Het onderzoek
Aanleiding voor TMS om mee te werken aan dit onderzoek waren een hoog en toenemend verzuim, hoge gemiddelde leeftijd en toenemende bewustwording bij medewerkers en MT dat men langer inzetbaar moet blijven als gevolg van een hogere pensioenleeftijd. Het redelijk fysieke karakter van de werkzaamheden bij TMS maakt dit onderzoek nog urgenter. Daarnaast spelen behoud van kennis en kwalificatieveroudering een rol. Bij de start van Johns onderzoek is door TMS aan de hand van de TNO bedrijfsscan bepaald wat de grootste urgentie had op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Op basis daarvan heeft John de volgende onderzoeksvraag geformuleerd: “Hoe kan binnen TMS transformationeel leiderschap bijdragen aan het vergroten van inzicht in kansen en ontwikkelpunten bij werknemers, waardoor deze meer eigen verantwoordelijkheid nemen richting hun toekomstige inzetbaarheid?”
Met het rapport in de hand
Het bewustzijn binnen de organisatie is hoog, maar duurzame inzetbaarheid in de praktijk brengen is lastig. Tussen theorie en praktijk zit een flinke kloof. Dat neemt niet weg dat er onafgebroken wordt gewerkt aan verbetering. De onderzoeksresultaten van John houden het onderwerp actueel en vitaal. De mensen binnen TMS spreken zelfs van een levend document. Dat zegt veel over de waarde die ze het onderzoek toekennen. Tot op heden heeft het onderzoek bewustzijn over duurzame inzetbaarheid gebracht. Daarnaast zorgt het voor draagkracht binnen de organisatie.
Verjonging
Het werknemersbestand van het bedrijf vergrijst, maar ze zijn uit alle macht aan het verjongen. Er ligt met name focus op mensen jonger dan 35 jaar. Bij veel oudere medewerkers ontbreekt het aan een goed leefpatroon en optimale fitheid en een deel daarvan is op dit moment nog onvoldoende bereid daar iets aan te veranderen. Terwijl dat gezien de fysieke aard van de werkzaamheden wel degelijk belangrijk is. Het verantwoordelijkheidsgevoel van gezamenlijk werken aan duurzame inzetbaarheid zie je wel bij jongeren. De nieuwkomers moeten een nieuwe cultuur en arbeidsethos bewerkstelligen. Het is belangrijk hen goed te begeleiden zodat ze optimistisch en positief blijven. Daar ligt een rol voor leidinggevenden.
Managementvaardigheden
Uit het onderzoek komt naar voren dat leidinggevenden een belangrijke rol spelen bij het verhogen van duurzame inzetbaarheid. Om hen beter beslagen ten ijs te laten komen, investeert TMS in beleid dat specifiek op leidinggevenden is gericht. Het team leidinggevenden binnen TMS is gemêleerd. Dat betekent dat ze dus allemaal behoefte hebben aan andere vaardigheden. Men is begonnen met een training functionerings- en beoordelingsgesprekken waarbij duurzame inzetbaarheid en het gesprek daarover worden meegenomen. Leidinggevenden worden getraind om hier continu aandacht aan te besteden. Mensgericht Er is onderzocht hoe transformationeel leiderschap een rol kan spelen bij het verantwoordelijkheidsgevoel van medewerkers als het om duurzame inzetbaarheid gaat. Om de transformatie op organisatieniveau te kunnen maken is het van belang leidinggevenden verder te ontwikkelen en nieuwe leidinggevende aan te nemen met ander DNA: mensgerichte denkers en werkers i.p.v. taakgerichte professionals. Voor leidinggevenden is het belangrijk om medewerkers nog meer als kapitaal te zien en daar in te willen en kunnen investeren.
Stoppen met roken, leren tillen en nudgen
Als het om duurzame inzetbaarheid gaat, is TMS een andere weg ingeslagen. Op dit moment worden de eerste stappen gezet. Zo is het bedrijf bezig met het aanbieden van cursussen om te stoppen met roken. Na een eerste cyclus start binnenkort een nieuwe cursus – dus dat is succesvol. De animo is overigens merkbaar groter als iemand binnen een afdeling het voortouw neemt. Positief nudgen om gedragsverandering voor elkaar te krijgen. Er is ook een cursus ‘tillen’. Verlaagde belasting biedt gezondheidsvoordelen op de lange termijn. Natuurlijk is veilig werken een belangrijk thema, maar in de praktijk wordt daar niet altijd naar gehandeld. Een concrete cursus helpt daarbij.
Het thema duurzame inzetbaarheid krijgt steeds meer aandacht en via opleidingsfondsen van de branchevereniging krijgen organisaties support om het thema bekend te maken onder medewerkers. Dat gebeurt met een inzetbaarheidsspel, waarbij duurzame inzetbaarheid stapsgewijs meer gaat leven bij medewerkers. Ze worden getriggerd na te denken en dat is een eerste stap op weg naar bewustzijn en eigenaarschap en hopelijk gezondere en vitalere medewerkers.
Op de goede weg
Voor TMS leidde het werken aan de organisatie en duurzame inzetbaarheid aan de hand van het onderzoek van John al tot ontwikkeling van leiderschapsvaardigheden, een steeds belangrijkere rol van de leidinggevenden, het stimuleren van de vitaliteit van medewerkers en het werken aan eigenaarschap van medewerkers. Maar de klus is nooit af. TMS moet de regie in handen houden en zich afvragen hoe ze zich willen blijven ontwikkelen. Duurzame inzetbaarheid is een vraagstuk dat vanuit pensioencontext en de omgang met schaarste in middelen en arbeidskapitaal wordt beïnvloed. Het is dus belangrijk continu de vinger aan de pols te houden, onder andere met een tweejaarlijkse bedrijfsscan. Geheel in stijl met de denkwijze van TMS kun je zeggen: er wordt niets aan het toeval overgelaten.
Duidelijk is dat het bedrijf nog stappen te maken heeft, maar TMS is op de goede weg. Het businessproject wordt zelfs nu, twee jaar later, als levend document gebruikt. TMS wil zich als organisatie ontwikkelen en het businessproject helpt daarbij, geeft richting en handvatten. Verschillende stakeholders maken er gebruik van en het draagvlak (ook buiten HR) wordt stap voor stap vergroot.
